Hodjamberdi Khan Epic by the Turkmen Folk Poet Shabende

Destanlar bir milletin tarihî ve kültürel kimliğini yansıtan aynı zamanda tarihsel gelişimine de katkı sağlayan önemli halk edebiyatı ürünlerindendir. Türk Dünyası edebiyatlarında yer alan destanlar, genel olarak kahramanlarının hayatlarını, yaşadıkları maceraları toplulukların hafızalarından silinmeyen birtakım olağanüstü olayları konu edinirler. Nazım nesir biçiminde oluşan destanlar geleneksel dil geçmişten gelen anlatım usullerine göre dinleyici kitlesi önünde anlatılmışlardır. Türkistan’daki topluluklarından olan Türkmenistan Türklerinin edebiyatındaki destanlarda kahramanlık, aşk din konuları işlenmiştir. Ayrıca sözlü kültür belleği hâline olaylardan da bünyesinde izler bulan Türkmenler arasında yaygın şekilde icra edilmişlerdir. Bu destanların kısmı anonim olup ise belirli icracı tarafından oluşturulmuş veya tasnif edilmiş destanlardır. 18. yüzyıl sahası şairlerinden Abdullah Şâbende bu tarz biridir. Şâbende, İran-Türkmen ilişkileri temelinde Hocamberdi Han Destanı’nı oluşturmuştur. İran’da boy gösteren Türkmenlerin hâkimiyet arayışları, hâkimiyeti elde etmek için yapılan askerî seferler yaşanan duygusal olaylar Destanı içinde almaktadır. adlı şairi, eserini ortamında anlatır gibi kaleme alarak adeta destan içerisindeki silsilesine okuyanı dahil etmiştir. Çalışmada hatlarıyla tanımı Türkmenistan’da kullanılan terimlerinden bahsedilmiştir. Destanı’nındaki yola çıkarak destanın dönemi yazarı Şâbende’nin hayatına değinilmiştir. Sonrasında özeti verilerek Türkiye’de tanınması araştırmacılara kaynaklık etmesi amaçlanmıştır.